डॉ. भालचंद्र स्मृती दृष्टी दिन पंधरवडा ही एक आरोग्य आणि सामाजिक जागृतीची चळवळ आहे. नेत्रदान हे केवळ एक दान नाही, तर दृष्टी आणि जीवन देणारे पुण्यकर्म आहे. चला आपणही यामध्ये सहभागी होऊया.
डॉ. भालचंद्र स्मृती दृष्टी दिन पंधरवडा: नेत्रदान आणि डोळ्यांच्या आरोग्याविषयी जागृती
दरवर्षी 10 जून ते 24 जून या कालावधीत डॉ. भालचंद्र स्मृती दृष्टी दिन पंधरवडा साजरा केला जातो. सुप्रसिद्ध नेत्रतज्ज्ञ डॉ. भालचंद्र यांच्या स्मृतिप्रीत्यर्थ या पंधरवड्याचे आयोजन होते. यामागचा उद्देश आहे:
- नेत्रदानाचे महत्त्व पटवून देणे
- डोळ्यांचे आजार आणि त्यांच्या प्रतिबंधाबद्दल जनजागृती करणे
- डोळ्यांच्या आरोग्याविषयी लोकांमध्ये सवयी विकसित करणे
🕊️ नेत्रदान: एक उज्ज्वल सामाजिक दायित्व
नेत्रदान म्हणजे काय?
नेत्रदान म्हणजे मृत्यूनंतर डोळ्यांचा (प्रामुख्याने कॉर्निया) दान करून अंध व्यक्तींना दृष्टी बहाल करणे. एका नेत्रदानामुळे दोन व्यक्तींना दृष्टी मिळू शकते.
नेत्रदानाचे फायदे
- अंधत्व निर्मूलन
- सामाजिक योगदान व माणुसकीची अभिव्यक्ती
- वैज्ञानिक प्रगतीला चालना
कोण नेत्रदान करू शकतो?
- कोणतेही वय – अगदी 1 वर्षांनंतर देखील
- मधुमेह, उच्च रक्तदाब, चष्मा वापरणारे व्यक्ती देखील योग्य
- एड्स, कावीळ, गंभीर रक्तदोष असल्यास अपात्र
नेत्रदानाची प्रक्रिया
- पूर्वइच्छा व्यक्त करा – नातेवाईकांना कल्पना द्या
- मृत्यूनंतर 6–8 तासांत नेत्रसंकलन
- डॉक्टरद्वारे कॉर्निया संकलन – चेहर्‍याचे सौंदर्य अबाधित राहते
- 24 तासांत प्रत्यारोपण
मृत्यूनंतर काळजी
- डोळे झाकून ओला कापूस ठेवावा
- पंखा बंद ठेवावा, हवा खेळती ठेवावी
- जंतुनाशक थेंब वापरल्यास संसर्ग टाळता येतो
सामान्य गैरसमज व सत्य
- ❌ चेहरा विद्रूप होत नाही
- ❌ संपूर्ण डोळा काढला जात नाही
- ❌ कोणत्याही धर्मात नेत्रदानाला मनाई नाही
नेत्रदानासाठी नोंदणी
- जवळच्या रुग्णालय किंवा नेत्रपेढीत संपर्क साधा
- जवळचे जिल्हा रुग्णालय किंवा मेडिकल कॉलेज इत्यादी ठिकाणी सक्रिय व्यवस्था आहे.
👁️ डोळ्यांचे प्रमुख आजार आणि काळजी
1. मोतिबिंदू (Cataract)
- लक्षणे: धूसर दृष्टी, रंग फिके
- कारणे: वय, जखम, मधुमेह
- उपचार: शस्त्रक्रिया (लेन्स बदलणे)
2. काचबिंदू (Glaucoma)
- लक्षणे: डोळ्यांत दाब, लालसरपणा, दृष्टी कमी होणे
- उपचार: औषधे, लेसर, शस्त्रक्रिया
- प्रतिबंध: 40 नंतर नियमित तपासणी
3. कॉर्नियाचे आजार
- लक्षणे: वेदना, धूसर दृष्टी
- उपचार: कॉर्निया प्रत्यारोपण
- प्रतिबंध: स्वच्छता, जखम टाळणे
4. डायबेटिक रेटिनोपथी
- लक्षणे: अंधुक दृष्टी, काळे ठिपके
- उपचार: लेसर, मधुमेह नियंत्रण
- प्रतिबंध: रक्तातील साखर नियंत्रण
5. ड्राय आय (Dry Eye)
- लक्षणे: खाज, जळजळ, अस्वस्थता
- उपचार: कृत्रिम अश्रू, विश्रांती
- प्रतिबंध: स्क्रीन टाईम कमी करा
6. मॅक्युलर डिजनरेशन (AMD)
- लक्षणे: सरळ रेषा वाकड्या दिसणे, मध्यभागी धूसरपणा
- कारणे: वय, धूम्रपान
- प्रतिबंध/उपचार: आहार, औषधे, सवयी सुधारणा
🛡️ डोळ्यांची काळजी कशी घ्यावी?
- पौष्टिक आहार: गाजर, हिरव्या भाज्या, अंडी, मासे
- धूम्रपान टाळा: AMD आणि मोतिबिंदूचा धोका
- सनग्लासेस वापरा: UV संरक्षण
- स्क्रीन टाइम नियंत्रित करा: 20-20-20 नियम
- नियमित तपासणी: दरवर्षी नेत्रतज्ज्ञांकडून
- लेन्सचा योग्य वापर: स्वच्छता आणि वेळेचे पालन
- हायड्रेशन: पुरेसे पाणी प्या
🗓️ दृष्टी दिन पंधरवड्यातील उपक्रम
- जनजागृती व्याख्याने व शिबिरे
- नेत्रदान नोंदणी मोहीम
- मोफत डोळे तपासणी शिबिरे
- सोशल मीडिया प्रचार – #दृष्टिदान, #नेत्रदान
- शालेय शिक्षण – मुलांमध्ये जागरूकता
डॉ. भालचंद्र स्मृती दृष्टी दिन पंधरवडा ही एक आरोग्य आणि सामाजिक जागृतीची चळवळ आहे. नेत्रदान हे केवळ एक दान नाही, तर दृष्टी आणि जीवन देणारे पुण्यकर्म आहे. चला आपणही यामध्ये सहभागी होऊया.
नेत्रदानाचे महत्त्व, डोळ्यांचे प्रमुख आजार व त्यांची काळजी याबाबत जनजागृती घडवून आणण्यासाठी "डॉ. भालचंद्र स्मृती दृष्टी दिन पंधरवडा" साजरा केला जातो.
“असेल दृष्टी, तर दिसेल सृष्टी!”
“ डॉ. रामचंद्र लक्ष्मण भालचंद्र ”
नेत्रदान (Netra Daan)
नेत्रदान माहिती मराठीत
डोळ्यांचे आजार
नेत्रदानाचे फायदे
मोतीबिंदू उपचार
काचबिंदू लक्षणे
कॉर्निया प्रत्यारोपण
डोळ्यांची काळजी कशी घ्यावी
डोळ्यांचे आरोग्य
डोळ्यांचे विकार आणि उपाय
Dry Eye उपचार
डायबेटिक रेटिनोपथी
मॅक्युलर डिजनरेशन
नेत्र आरोग्य टिप्स मराठीत
नेत्रदानाची प्रक्रिया काय आहे?
कोण नेत्रदान करू शकतो?
महाराष्ट्रातील नेत्रपेढी माहिती
डोळ्यांचे सामान्य आजार आणि त्यावरील उपाय
वृद्धांमध्ये मोतीबिंदूची कारणे आणि उपचार
काचबिंदूपासून डोळ्यांचे संरक्षण कसे करावे?
कॉर्निया डोनेशन साठी रजिस्ट्रेशन कसे करावे?
नेत्रदानाबद्दल गैरसमज आणि तथ्य
नेत्र आरोग्यासाठी आहारात काय असावे?
मोबाईल/स्क्रीनमुळे डोळ्यांचे नुकसान
नेत्रदान केंद्र पुणे
नेत्रदान रजिस्ट्रेशन मुंबई
नागपूर मध्ये डोळ्यांचे हॉस्पिटल
कोल्हापूर नेत्रपेढी संपर्क
महाराष्ट्र नेत्रदान स्टॅटिस्टिक्स
#नेत्रदान
#दृष्टिदान
#EyeDonation
#DonateEyes
#डोळ्यांची_काळजी
#DrishtiDin
#VisionAwareness
#BlindnessPrevention