सर्दी झाल्यावर हात, पाय आणि अंग का दुखतात ?

सर्दी किंवा फ्लूचा अनुभव घेतल्यानंतर तुम्हाला कधी कधी तुमच्या हात, पाय आणि हातपायांमध्ये अनपेक्षित अस्वस्थता जाणवते हे तुमच्या लक्षात आले आहे का? ही घटना, ज्याला सहसा "थंड-प्रेरित वेदना" म्हणून संबोधले जाते, ते प्रथम गोंधळात टाकणारे वाटू शकते. तथापि, सर्दी दरम्यान किंवा नंतर शरीराचे हे अवयव का दुखू शकतात यामागे वैज्ञानिक स्पष्टीकरण आहेत. या लेखात, आजारपणानंतर हात, पाय आणि हातपाय दुखू शकतात याची कारणे आम्ही शोधू.

1. वासोकॉन्स्ट्रक्शन आणि रक्त प्रवाह:

सर्दी दरम्यान हात, पाय आणि हातपाय दुखायला कारणीभूत घटकांपैकी एक म्हणजे व्हॅसोकॉन्स्ट्रक्शन. जेव्हा तुम्ही थंड तापमानाच्या संपर्कात असता तेव्हा तुमच्या शरीराची नैसर्गिक प्रतिक्रिया त्वचेच्या पृष्ठभागावर आणि हातपायांमध्ये रक्तवाहिन्या संकुचित करणे असते. हे उष्णता वाचवण्यास आणि मुख्य शरीराचे तापमान राखण्यास मदत करते. तथापि, या रक्तवहिन्यामुळे हातपायांमध्ये रक्त प्रवाह कमी होऊ शकतो, ज्यामुळे अस्वस्थता आणि वेदना होतात. जेव्हा रक्त प्रवाहाशी तडजोड केली जाते, तेव्हा ऊतींना पुरेसा ऑक्सिजन आणि पोषक द्रव्ये मिळत नाहीत, ज्यामुळे वेदनादायक संवेदना होतात.

2. जळजळ आणि रोगप्रतिकारक प्रतिसाद:

जेव्हा तुम्ही सर्दी किंवा फ्लूशी लढत असता तेव्हा तुमची रोगप्रतिकारक शक्ती ओव्हरड्राइव्हमध्ये असते. संसर्गाच्या प्रतिसादात, शरीर विविध सिग्नलिंग रेणू सोडते, ज्यामध्ये सायटोकाइन्सचा समावेश असतो, ज्यात जळजळ होते. हे रेणू संसर्गाचा सामना करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात, परंतु ते वेदना आणि अस्वस्थतेमध्ये देखील योगदान देऊ शकतात. रोगप्रतिकारक प्रतिसादामुळे होणारी जळजळ मज्जातंतूंच्या अंतांवर परिणाम करू शकते, ज्यामुळे हात, पाय आणि अंगांसह शरीराच्या विविध भागांमध्ये वेदना आणि अस्वस्थतेच्या संवेदना होतात.

3. मज्जातंतूंच्या अंताची संवेदनशीलता:

आपल्या अंगावरील मज्जातंतूचे टोक तापमानातील बदल आणि इतर पर्यावरणीय घटकांसाठी अत्यंत संवेदनशील असतात. थंड तापमानाच्या संपर्कात आल्यावर, हे मज्जातंतूचे टोक अधिक चिडखोर होऊ शकतात आणि मेंदूला वेदना सिग्नल पाठवू शकतात. या वाढलेल्या संवेदनशीलतेमुळे हात, पाय आणि हातपाय दुखणे, मुंग्या येणे किंवा सुन्न होणे अशा संवेदना होऊ शकतात.

4. स्नायूंचा ताण आणि कडकपणा:

सर्दी किंवा फ्लू दरम्यान, संपूर्ण शरीरात स्नायू दुखणे आणि तणाव अनुभवणे सामान्य आहे. स्नायू तंतू रोगप्रतिकारक प्रतिसाद आणि वाढलेल्या तणावाच्या पातळीमुळे नेहमीपेक्षा जास्त आकुंचन पावतात. या वाढलेल्या स्नायूंच्या ताणामुळे हात, पाय आणि अंगांसह विविध भागात अस्वस्थता आणि वेदना होऊ शकतात.

5. निर्जलीकरण आणि इलेक्ट्रोलाइट असंतुलन:

ताप, घाम येणे आणि द्रवपदार्थाचे सेवन कमी झाल्यामुळे आजारपणामुळे अनेकदा निर्जलीकरण होते. निर्जलीकरण रक्त परिसंचरण प्रभावित करू शकते आणि स्नायू पेटके आणि अस्वस्थता वाढू शकते. याव्यतिरिक्त, इलेक्ट्रोलाइट असंतुलन, जसे की पोटॅशियम आणि मॅग्नेशियमची कमी पातळी, स्नायू दुखणे आणि क्रॅम्पिंगमध्ये योगदान देऊ शकते, जे हात, पाय आणि हातपायांमध्ये जाणवू शकते.

सर्दीनंतर हात, पाय आणि हातपायांमध्ये वेदना जाणवणे हे रक्तवाहिन्यासंबंधी, जळजळ, मज्जातंतूंची वाढलेली संवेदनशीलता, स्नायूंचा ताण आणि निर्जलीकरण यासारख्या घटकांच्या संयोजनास कारणीभूत ठरू शकते. या अस्वस्थता सामान्यत: तात्पुरत्या असतात आणि तुमचे शरीर आजारातून बरे झाल्यावर कमी होईल, हायड्रेटेड राहणे, उबदार राहणे आणि तुमच्या शरीराला पुरेशी विश्रांती दिल्याने वेदना कमी होण्यास मदत होऊ शकते. जर तुम्हाला वेदना तीव्र किंवा सतत जाणवत असेल, तर कोणत्याही अंतर्निहित समस्यांना नकार देण्यासाठी हेल्थकेअर व्यावसायिकांशी सल्लामसलत करणे नेहमीच चांगली कल्पना आहे.